مهریه مالی میباشد که زوج در زمان وقوع عقد نکاح ( پیمان زناشویی ) به زوجه ( همسر )خود پرداخت میکند و یا دینی میباشد که مرد در آینده مکلف به پرداخت آن می‌گردد .این مال می‌تواند وجه نقد باشد یا سکه و طلا و سایر اموال منقول و غیر منقول .
مهریه در سند نکاح نامه ثبت می‌شود .این سند ، سندی رسمی لازم الاجرا میباشد .و با درخواست زن اجراییه صادر می‌شود و می‌تواند مال مورد مهریه را از زوج درخواست کند .در واقع مهریه سند بدهی مرد به همسرش میباشد که علی الاصول میبایست عندالمطالبه پرداخت شود و یا اینکه مشروط به استطاعت زوج میباشد . پس از ثبت مهریه در دفاتر ازدواج در سند نکاحیه ، الزامی برای زوج ایجاد می‌شود که دین مذکور را بپردازد و بنابراین در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد ،به محض مطالبه مهریه ، زوج میبایست نسبت به پرداخت آن اقدام نماید و درصورتیکه از پرداخت آن استنکاف نماید ، زوجه از طریق مراجعه به اجراییه ثبت یا دادگاه خانواده نسبت به توقیف اموال زوج اقدام می نماید . البته لازم به توضیح است که در صورتی که زوج اموالی نداشته باشد و اعسار وی نیز ثابت شود دادگاه براساس میزان در‌آمد زوج نسبت به تقسیط مهریه اقدام میکند و عملاً حبس در این مورد دیگر امکان‌پذیر نیست .البته فلسفه ی مهریه با آنچه که در عرف امروزی جامعه رواج یافته متفاوت است.انچه مورد نظر بوده تعیین هدیه‌ای در وسعت توانایی زوج که در حال به زوجه پرداخت کند و از شور و علاقه و اشتیاقی که زوج به همسرش دارد آن مال را به همسرش پرداخت میکند .حال آنکه به جهت عدم توجه به مسایل حقوقی و شرعی و عدم در نظر گرفتن توانایی پرداخت باعث بروز مشکلات و دعاوی خانوادگی در زمینه مهریه شده است .
دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه عمومی خانواده نیز قابل مطالبه میباشد و از طریق اجراییه نیز قابل وصول میباشد .زوجه با تنظیم دادخواست توسط خودش یا توسط مشاور حقوقی و وکیل دادگستری خانواده در فرم مخصوصی از دادگاه محل سکونت خودش و یا زوج درخواست الزام زوج به پرداخت مهریه را نماید . همچنین می‌تواند نسبت به توقیف اموال و ممنوع الخروجی زوج نیز درخواست نماید که پس از ثبت دادخواست دادگاه نسبت به توقیف اموال دستورات مقتضی را صادر می نماید و با تشکیل جلسات رسیدگی نسبت به صدور رأی مقتضی اقدام میکند .
همچنین قابل توضیح میباشد که زوجه یا وکیل زوجه می‌تواند پس از دریافت اجراییه از طریق اداره اجرای ثبت اسناد و صدور برگ اجراییه از دفترخانه اسناد رسمی ، زوجه و یا وکیل وی می‌تواند به اداره اجرای ثبت مراجعه کند و درخواست وصول مهریه را با معرفی نشانی مرد ( زوج ) را نماید . و می‌تواند با معرفی مال منقول یا غیر منقول ، حساب بانکی ، املاک و پلاک ثبتی و همچنین سهام یا طلب قطعی زوج را توقیف و جهت وصول مهریه معرفی نمایند .که در این صورت اداره اجرای ثبت نسبت به ممنوع الخروجی و توقیف اموال زوج اقدام میکند و پس از ارزیابی اموال توسط کارشناس رسمی و انجام تشریفات مزایده ، اموال زوج به فروش و از زوجه بابت مهریه وصول می نماید.
